القای موتاسیون در ارقام سویا با استفاده از پرتوهای گاما و ارزیابی موتانت برای خصوصیات کمی و کیفی

یکی از روشهای مهم اصلاحی در بخش کشاورزی، استفاده از موتاسیون می باشد. دراین تحقیق اثر دزهای 50، 100، 150، 200 و 250 گری اشعه گاما به همراه شاهد (بدون اشعه) بر روی چها رقم زراعی jk (ساری)، may439، may521 و capp مورد بر رسی قرار گرفت. ارزیابی ضریب تنوع ایجاد شده روی 11 صفت مرفولوژیک شامل قطر ساقه، ارتفاع بوته، ارتفاع اولین غلاف از سطح زمین (کمباین گیری)، تعداد غلاف در بوته، وزن غلاف، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه، عملکرد، وزن بوته، زودرسی و وزن ریشه نشان داد که از نظر میانگین تعداد غلاف و میانگین وزن غلاف بیشترین و برای وزن هزار دانه، ارتفاع بوته و تعداد دانه در غلاف کمترین تنوع نسبت به تیمار شاهد وجود دارد. با توجه به عدم جوانه زنی تیمار 200 و 250 گری روی رقم may521 به نظر می رسد دزهای مذکور توانسته تاثیر نامطلوبی روی جوانه زنی گذاشته و این در حالی است که دزهای دیگر مثل 150 گری نه تنها اثرات نامطلوبی نداشته بلکه در این تیمار از نظر وزن قسمتهای زیرزمینی و وزن هزار دانه در سطح احتمال 5 درصد اختلاف معنی داری را نسبت به شاهد نشان می دهند. در رقم ساری (جی کا) در دز 50 گری تعداد دانه در غلاف و عملکرد در سطح احتمال 5 درصد اختلاف معنی داری را نسبت به شاهد نشان دادند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که گیاهان موتانت بدست آمده با داشتن صفات مطلوب مربوط به عملکرد و اجزاء عملکرد می توانند برای بررسی نسل های بعدی تا حصول لاین خالص و دارای راندمان بهتر مورد ارزیابی قرار گیرند